2. Ruimte

2.2 Openbare ruimte

Bestrijding ziekten en plagen

• De aanpak van de Reuzenbereklauw heeft een zichtbaar effect.
• De bestrijding van Japanse duizendknoop  door besproeien met heet water had helaas geen effect. Daar stoppen we nu mee. Het uitgraven van de Japanse Duizendknoop is  goed gelukt en meerdere locaties worden op deze wijze aangepakt gezien het behaalde resultaat in deze. Op een aantal locaties doen we mee aan een proef om  de Japanse duizendknoop te  bestrijden door middel van elektrocuteren.
• Het aantal eikenprocessierupsen daalde met meer dan 90  procent op locaties waar we bij wijze van pilot de bestrijding met nematoden hebben toegepast. Dit ging om ongeveer 20 procent van de locaties.  Dit hebben we niet overal gedaan vanwege de hoge kosten. Ook hebben we bij wijze van pilot ook nog andere natuurlijke bestrijdingsmethoden ingezet. Zo hebben we meer vogelhuisjes opgehangen zodat er meer natuurlijke vijanden komen. Als proef doen we dit jaar mee om de EPR te bestrijden d.m.v. een paintball geweer.
• We kiezen ervoor om verschillende soorten bomen door elkaar te planten. Hierdoor is er minder kans op ziekten. En zo voorkomen we dat er ingeval van ziekte een hele laan bomen verdwijnt.

Groenvisie in 2023
We leggen de groenvisie in het tweede kwartaal aan u voor. De visie heeft als beoogd resultaat een groene, veilige en nette openbare ruimte, waarin we gaan voor een duurzame, groen (be)leefbare gemeente voor mens en dier.

BOSS
We zetten in op meer buiten bewegen, ontmoeten, spelen en sporten (BOSS). In 2022 hebben we gewerkt aan een visie waarin staat wat dit onze inwoners kan brengen en waarom het belangrijk is om ‘buiten zijn’ breed te definiëren. In april van dit jaar is er een raadscarrousel geweest.

Steenbreek
De Gemeente de Fryske Marren is aangesloten bij Stichting Steenbreek. De Stichting Steenbreek is een landelijke kennis-en netwerkorganisatie die ondersteuning biedt bij het duurzaam vergroenen van onze leefomgeving. We hebben dit jaar een start gemaakt met het bepalen van het ambitieniveau en hoe wij dit binnen de organisatie gaan implementeren. Onze ambitie is onder andere om zoveel mogelijk bewoners alsmede bedrijven te betrekken bij de bewustwording en uitvoering van Operatie Steenbreek.

Rehabilitatie en groot onderhoud wegen

• De onderhoudsprojecten uit het jaarplan wegen 2023 zijn na voorbereiding in uitvoering gebracht. Zo is inmiddels het samenwerkingsproject 'brug Janesloot' met de Provincie Fryslân naar tevredenheid afgerond. Het vervangingsproject uit het jaarplan 2022 Doraweg te Lemmer is na verleggen van kabels en leidingen in uitvoering gebracht. Voor de andere nog geplande projecten schakelen we externe partijen in om met Wikselwurktrajecten de scope te bepalen en een uitvoeringsontwerp te maken. In het derde en vierde kwartaal zijn deze projecten gereed voor aanbesteding en uitvoering. Enkele aansprekende projecten zijn:

Trochfytsrute Joure - Heerenveen, fietspaden Scharsterrijn en Langweerder Wielen en Duimstraat / Veenscheiding te Echtenerbrug.

• We zijn gestart met het aanbrengen van bermverbreding daar waar onveilige situaties ontstaan door steeds terugkerende sporen in de bermen.
  
• In het kader van klimaatadaptatie en Circulaire Economie gaan we een pilot uitvoeren met groen parkeren. We vervangen de huidige parkeervakken aan de Aliehoeve en Elisabethhoeve te Joure door parkeervakken met een groene uitstraling en het gefaseerd vasthouden en afvoeren van regenwater.

Vervanging en groot onderhoud kunstwerken en oeververbindingen

• Enkele werkzaamheden uit 2022 ronden we in het tweede kwartaal van 2023 af. Dit in verband met de eisen welke Wetterskip Fryslân stelt aan het werken aan kunstwerken binnen de waterkeringen. In het stormseizoen mogen er geen ingrepen gedaan worden welke van invloed kunnen zijn op de sterkte van de keringen. Specifiek geldt dit voor de aanpassingen en onderhoud aan de Lemstersluis. Werkzaamheden aan beweegbare bruggen plannen we buiten het vaarseizoen. Als voorbeeld de Flevobrug te Lemmer. Deze brug heeft een nieuwe elektrische installatie gekregen. Dit stond gepland voor 2021 maar door moeilijk te leveren elektronica (microchips e.d.), door de situatie in Oekraïne en het vaarseizoen is dit project later opgeleverd.

• We gaan twee bruggen op de gemeentegrens met Sudwest Fryslân gezamenlijk in groot onderhoud brengen. Dit zijn de brug in de Aldewei te Boornzwaag en de brug in de Oordenwei te Kolderwolde.

• Het vervangingsproject Oenemawei te Terkaple komt in het vierde kwartaal in uitvoering. De brug zal voor het vaarseizoen 2024 opgeleverd worden. De brug Wildehornstersingel is in uitvoering en de geplande oplevering is voor de bouwvak 2023.

• De voorbereidingen van de bruggen Oude Zandsloot te Terherne, Slingerak te Boornzwaag, Kampbrug te Oudemirdum en de brug Tjongerpad te Delfstrahuizen zijn opgestart. In kwartaal drie starten we op basis van prioriteit de uitvoering. Deze projecten zullen doorlopen in 2024. Bij de brug Tjongerpad gaan we een pilot uitvoeren om een zo circulair mogelijke brug te maken.

• Het project automatiseren slagbomen Teernstrabrug te Balk is in voorbereiding en uitvoering staat gepland na het vaarseizoen 2023.

• Het project vervangen pont Griene Dyk te Joure is in voorbereiding. Uitvoering staat gepland na het seizoen 2023.

Openbare verlichting
De leverancier van onze elektra (DVEP via de coöperatie OVEF) heeft noodgedwongen de prijzen moeten verhogen. Door de onzekere markt is zelf het voortbestaan van DVEP niet meer zeker. Er bestaat een kans dat we in de lopende contractperiode moeten overstappen met alle onzekerheden die daar bij horen. We betalen voor onze Openbare Verlichting inmiddels een Kwh prijs welke vier maal zo hoog is als vorig jaar. Welk tekort hierdoor ontstaat is nog niet duidelijk. Dit is mede afhankelijk van de vermindering van verbruik door het steeds groter wordende percentage LED lampen (openbare verlichting) en het overige electraverbruik. OVEF heeft een advocaat ingeschakeld om uit te zoeken hoe we met beide situaties om moeten gaan. Rond de zomer van 2023 moet hier uitsluitsel over komen.

Afval
Via een actieve campagne en monitoring wordt nagegaan of de maatregelen uit het beleidsplan voldoende effect zullen hebben om de doelstelling van 60 kilogram per inwoner per jaar te halen. In het najaar van 2023 vindt daarover een evaluatie plaats. De gemeenteraad heeft op 29 maart 2023 besloten om de afvalcampagne met een jaar te verlengen en in deze periode de inzamelfrequentie voor restafval te behouden op eens per twee weken.

Toegankelijkheid openbare ruimte
Om de toegankelijkheid van de openbare ruimte te verbeteren pakken we meerdere locaties met extreme worteldruk aan. Het gaat onder andere om de Bast te Sint Nicolaasga, De Boeier te Joure en het parkeerterrein bij het dorpshuis te Tjerkgaast.

Het afgelopen kwartaal hebben we aan veel projecten gewerkt. Het gaat dan om herinrichtingsprojecten en (woning)bouwprojecten zowel van ontwikkelaars als van de gemeente zelf. Voorbeelden van herinrichting in dit 1e kwartaal zijn de Straatweg in Lemmer en Haskerhorne. Het zuidelijke deel van de Straatweg was vorig jaar afgerond en dit voorjaar is de uitvoering van het noordelijk deel gestart. De tweede fase van de herinrichting van Haskerhorne is dit voorjaar gestart.

Wat betreft woningbouw lopen er veel projecten. Onder andere de volgende: De Polle eerste fase in Lemmer. Hiervoor is in het eerste kwartaal de omgevingsvergunning verleend en de voorbereiding van de tweede fase verloopt spoedig. In Joure is voor Wyldehoarne IV eerste fase het bestemmingsplan in een ver gevorderd stadium en is voor de tweede fase het omgevingsplan (volgens systematiek Omgevingswet) in voorbereiding. In Langweer wordt volop gebouwd aan Stevenshoek (Wetterstate Langwar). Voor de A7 zone in Joure is het haalbaarheidsonderzoek naar flexwoningen gestart en heeft de raad het startschot gegeven voor de planvorming voor de Driehoek Joure Zuid.

Ontwikkelingen in de fysieke leefomgeving.
De afgelopen periode hebben wij de beschikbare capaciteit ingezet om te controleren en te borgen dat bij nieuwe projecten in de fysieke leefomgeving wordt voldaan aan de (wettelijke) normen en waarden voor bodem, water en lucht.

Fumo
De FUMO heeft de afgelopen periode weer de nodige vergunningaanvragen en meldingen voor milieubelastende activiteiten voor ons afgehandeld. Door het verbinden van milieuvoorschriften aan vergunningen en het toetsen/controleren van milieuvoorschriften is erop ingezet om de impact van de milieubelastende activiteiten op de kwaliteit van bodem, water en lucht aanvaardbaar te houden voor milieugevoelige activiteiten.